سوال

.: سوال:

برخی روایات دلالت دارد بر اینکه هر حکومتی پیش از ظهور امام زمان (عج) تشکیل شود محکوم ‏به شکست است. لذا نظام ولایت فقیه در عصر غیبت، ناموفق خواهد بود و ‏مرضّی معصومین علیهم‌السلام نیست!

 

.: پاسخ:

از امام صادق (علیه‌السلام) نقل شده که فرمودند: «ما خرج ولا یخرج منّا أهل‌البیت إلی قیام قائمنا ‏أحداً لیدفع ظلماً أو ینعش حقاً إلاّ اصطلمته البلیّة وکان قیامه زیادة فى مکروهنا وشیعتنا»(1)؛ یعنی خارج نشد ‏و خارج نمی‌شود از ما اهل‌بیت پیش از قیام قائم ما کسی برای دفع ظلمی یا گرفتن حقی، مگر آنکه به ‏مصیبت و بلیّه دچار می‌شود و قیام او سبب زیاد شدن مکروه و رنج ما و شیعیان ما می‌گردد.‏‎ ‎این فرمایش، در سند صحیفه سجّادیّه آمده است. متوکّل بن هارون، راوی صحیفه سجّادیّه می‌گوید: یحیی بن ‏زید بن علی، نوه امام زین العابدین (علیه‌السلام) را ملاقات کردم در حالی که متوجّه خراسان بود. به او سلام ‏کردم و او از حال پسر عموهایش در مدینه پرسید و خصوصاً از عمویش امام باقر (علیه‌السلام) سؤال مؤکد ‏کرد. من او را از حال ایشان باخبر کردم و حزن آنان را بر پدرش زید بن علی (علیه‌السلام) به او گفتم. یحیی بن ‏زید گفت: عمویم محمد بن علی الباقر (علیهما‌السلام)، نظرش این بود که پدرم زید، خروج نکند؛ آیا تو ‏پسر عمویم، جعفر بن محمّد (علیهما‌السلام) را ملاقات کردی؟ گفتم: بله. گفت: آیا شنیدی که درباره من ‏چیزی بگوید؟ گفتم: بله. گفت: چه چیزی درباره من گفت؟ میل نداشتم بگویم ولی با اصرار یحیی گفتم: از ‏ایشان شنیدم که درباره تو می‌گفت تو نیز مانند پدرت مقتول و مصلوب می‌شوی.‏‎ ‎متوکّل می‌گوید: یحیی بن زید پس از شنیدن خبر کشته شدنش، صحیفه سجّادیّه را که به املاء امام ‏زین العابدین (علیه‌السلام) و خط پدرش، زید بود، به من داد و گفت: تا زمان مردنم آن را محافظت کن و سپس ‏به دو پسر عمویم، محمّد و ابراهیم، دو پسر عبدالله بن حسن بن حسن بن علی (علیهما‌السلام) بده که آنان، ‏دو قائمند پس از من در این امر (نگهداری صحیفه).‏‎ ‎متوکل می‌گوید: پس از قتل یحیی بن زید، به نزد امام صادق (علیه‌السلام) رفتم و گفتگویم را با یحیی خدمت ‏ایشان عرض کردم. ایشان گریه کردند و حزنشان نسبت به یحیی بن زید زیاد شد و فرمودند: خدا رحمت کند ‏پسر عمویم را و ملحق کند او را به آباء و اجدادش… آنگاه فرمودند: «ما خرج ولا یخرج…».‏‎ ‎‏ آنچه از این روایت و روایات مشابه آن استفاده می‌شود این است که اگر کسی پیش از قیام قائم (عج) قیام ‏کند و داعیه امامت داشته باشد و مردم را به خود دعوت کند، محکوم به شکست است. تنها کسی که به خود ‏دعوت می‌کند و داعیه امامت دارد و موفق می‌شود، وجود مبارک حضرت بقیةالله (سلام‌الله‌علیه) است. علاوه ‏بر این، اگر کسی قیام کند و امت را به خود دعوت نکند و داعیه امامت نداشته باشد، بلکه جامعه اسلامی را ‏به امام زمان (عج) دعوت کند، ولی شرایط قیامش مهیّا نباشد، آن نیز محکوم به شکست است.‏‎ ‎امّا اگر کسی مردم را به امام زمان دعوت کند ـ خواه خود، امام زمان باشد مانند حضرت حسین بن ‏علی (علیهما‌السلام) و خواه نباشد ـ و از سوی دیگر، «حضور الحاضر وقیام الحجة بوجود الناصر»(2) باشد؛ ‏یعنی شرایط قیامش مهیّا باشد، چنین قائدی ممکن است حتی شهید بشود، ولی دین، با قیام و اقدام او ‏پیشرفت می‌کند؛ مانند جریان سیدالشهداء (علیه‌السلام) که آن حضرت شهید شدند ولی دین خدا حفظ شد. ‏شهادت، منافاتی با ضرورت قیام ندارد. وجود مبارک امام سجاد (علیه‌السلام) در دروازه شام، در پاسخ آن مرد ‏که گفت: «من غلب؟»؛ چه کسی پیروز شد؟ فرمود: «إذا أردت أن تعلم من غلب، ودخل وقت الصلوة فأذنّ ثم ‏أقم»(3)؛ اگر بخواهی بدانی که چه کسی پیروز شد، وقت نماز، اذان و اقامه بگو تا ببینی نام چه کسی را بر ‏زبان جاری می‌کنی. ما رفتیم این نام پیامبر و بلکه اصل اسلام را زنده کردیم و برگشتیم. بنابراین، شهادت و ‏اسارت، نشانه شکست رهبر دینی نیست و شکست ظاهری، دلیل نادرستی یک قیام نمی‌تواند باشد؛ بلکه ‏به تعبیر قرآن کریم، اِحدی الحُسنیین است.‏‎ ‎اگر فرض کنیم که روایتی یافت شود که به طور مطلق بگوید هر قیامی صورت بگیرد، محکوم به شکست و ‏نادرست است، این روایت چون مخالف با خطوط اصلی قرآن و سنت قطعیّه معصومین (علیهم‌السلام) است، ‏مردود و غیر قابل پذیرش است؛ زیرا این همه آیات و روایاتی که ما در جهاد و امر به معروف و نهی از منکر و ‏احیای کلمه دین و اقامه حدود الهی داریم و اینها مخصوص زمان خاصی نیست، نشان می‌دهد که جلوگیری از ‏احیای دین، سخنی نادرست و قابل پذیرش نیست. اگر در عصر غیبت، حکومت دینی نباشد، لازمه‌اش ‏حاکمیّت قوانین غیر دینی و افراد ناصالح بر مردم مسلمان است که هیچ گاه خداوند و رسول اکرم (صلی الله ‏علیه و آله و سلم) به چنین چیزی راضی نیستند.‏‎ ‎اکنون باید ببینیم وضع انقلاب اسلامی و حکومت اسلامی چگونه است؛ آیا بنیانگذار جمهوری اسلامی یا مقام ‏معظم رهبری، مردم را به خود دعوت کرده‌اند یا می‌کنند، یا شرایط حکومت مهیّا نبوده و نیست؟ انقلاب ‏اسلامی، مردم را به امامت ولی عصر (عج) دعوت کرد و می‌کند و هیچ کس از خود داعیه‌ای نداشت و ندارد؛ ‏نه امام و نه مأموم. هر دو می‌گویند: ما امت ولی عصر (علیه‌السلام) هستیم و آن حضرت، امام ماست. ‏اکنون، حوزه‌های علمیه به برکت ولی عصر (علیه‌السلام) زنده است؛ خود کشور نیز به برکت ایشان زنده ‏است و هر تلاش و کوشش مثبتی در این کشور صورت می‌گیرد، از یمن وجود ایشان است و امت اسلامی، ‏بی‌صبرانه منتظر است که با ظهور مبارک ایشان، پرچم نظام اسلامی را به دست با کفایت ایشان بسپارد.‏‎ ‎‏